Perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler (substance) (PFAS) su geçirmez giysilerde, kozmetik ürünlerde, mobilyalarda, leke tutmayan ürünlerde ve yangın önleyicilerde de bulunur.
1940'ların sonlarından beri kullanılan, perfloroalkiller ve polifloroalkiller olarak adlandırılan bileşiklere ayrılan PFAS'ın farklı ürünlerde 5 binden fazla çeşidi bulunmaktadır. Bunlar günlük hayatta kullandığımız ürünlere suya ve lekelere, çevresel koşullara, karşı dayanıklılık ve parlaklık sağlarlar. Malesef doğada çok ama çok uzun süre kalabildikleri için "sonsuz kimyasallar" olarak isimlendirilmeye başlanmışlardır. Suyumuzu, toprağımızı, balıkları zehirledikleri, hayvanların ve insanların vücutlarına girebildikleri kanıtlanmıştır.
Kozmetiklerdeki PFAS sorunu ile ilgili ülkemizde geniş çaplı bir çalışma yok ancak örneğin; ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Mart 2023'te 570 kozmetik ürününde 31 PFAS (perfloroalkil ve polifloroalkil maddeler) hakkında bilgi topladığını bildirdi. PFAS'lar kanserler, hormon bozuklukları, üreme sistemi bozuklukları, sindirim sistemi hastalıkları ve çocuklarda gelişme bozuklukları ile ilişkilidir. Anne sütüne ve kanımıza karışabilmektedirler. Dünya kanser örgütünün PFAS maruziyeti ile ilgili yazısı; https://dceg-cancer-gov.translate.goog/research/what-we-study/pfas?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=tc
Peki PFAS Neden Kişisel Bakım Ürünlerinde Kullanılıyor?
Birinci sebebi doğal içeriklere göre ucuz olmaları. Ucuz bir dolgu maddesi olarak ürün gramajını artırmaları. Saçları ve cildi kaplayarak görünürde yumuşaklık, kayganlık, esneklik, parlaklık kazandırmaları. Şampuanların köpüğünü artırmaları.
Makyaj malzemelerine, saç şekillendiricilere ve güneş koruyuculara uzun kullanım süresi, suya karşı dayanıklılık katmaları.
Kozmetik ürününüzün PFAS içerip içermediğini nasıl anlarsınız? PFAS' dan uzak durmak için neler yapabilirsiniz?
Kozmetik ürününüzün arkasındaki içerik listesini okuyarak bir kozmetik ürünün PFAS içerip içermediğini kontrol edebilir ve görebilirsiniz. Bulabileceğiniz başlıca PFAS'lar şunlardır:
PTFE
PERFLUORODEKALİN
PERFLUORONONİL DİMETİKON
POLİPERFLUOROMETİLİZOPROPİL ETER
METİL PERFLUOROİZOBÜTİL ETER
PERFLUOROHEKZİLETİL TRİETOKSİSİLAN
PERFLUOROHEKZAN
POLİPERFLUOROETOKSİMETOKSİ DİFLOROETİL PEG FOSFAT
Ancak çözüm bu kadar basit değildir. Çünkü çoğu PFAS etiketlerde belirtilmemektedir. Etiketlerdeki gizli tehlike 'fragrance', 'parfüm' ibaresidir. Eğer bir ürünün kokusu için kullanılan tüm içerik teker teker listelenmemiş ise sadece 'parfüm' olarak yazılmışsa, o ürünün içinde sağlığınıza ve doğaya ve çocuğunuza zarar verecek bir içerik olup olmadığını bilemezsiniz. Koku bileşenleri genellikle ticari sır olarak kabul edilir ve kozmetik etiketinde "Koku" , "Aroma" , ''Parfüm'' gibi ibareler ile belirtilir. Ancak hiç bir koku tek bir bileşikten oluşmaz. Koku içerikleri açıkça belirtilmeyen ürünlerden uzak durmak temiz içerikli kozmetik kullanımının en önemli adımıdır. Unutmayın ki 'parfüm' isimli içeriklerin kullanımının birinci sebebi ucuz olmaları ve üretici için kârlı olmalarıdır. Yüksek fiyatlı ancak 'parfüm' içerikli ürünler alırken iki kere düşünebilirsiniz.
Suya dayanıklı, uzun süreli kullanımlı ürünler ve saçlara parlaklık, ısı koruma ve hacim veren ürünler, sprey formda kuru şampuan gibi riskli ürünlerin içeriklerine dikkat edebilirsiniz. Gün içinde makyajımızı tazelemenin, sudan çıkınca güneş koruyucumuzu tazelemenin, deodorant tazelemenin, saçlarımıza doğanın bize sundukları ile bakım yapmanın, sağlık problemleri yaşamaktan daha kolay olduğunu düşünüyoruz.
Kozmetik ürünlerin muhafaza ve taşınmasında kullanılan çantaları dikkatli seçebilirsiniz. Su geçirmeyen ve leke tutmayan kese, sabun taşıma kesesi, katı şampuan muhafaza çantaları, makyaj çantası, bikini taşıma çantası vb. ürünlerin eğer su geçirmezliği doğal vakslarla ve mumlarla sağlanmadıysa, PFAS içerme olasılıkları yüksektir. Cildinize sürdüğünüz ürünlere direkt temas eden aksesuarları dikkatli seçebilirsiniz.
Mediflora ürünleri kokularını, etkilerini ve güçlerini, bitkilerden almaktadır, bu sebeple ürünlerimiz bizi ve sizleri güzeleştirirken doğayı kirletmez, size zarar vermez.